اشاره: این یادداشت گزارش دیدار رسول جعفریان با مصحح این اثر و در معرفی آن است که از وبلاگ استاد جعفریان اقتباس شده است.
***
این کتاب مقتل امام حسین (ع) است که به نظم ترکی عثمانی سروده شده و محل سرایش آن شر بورسا بوده است. لامعی که آثار متعددی از جامی را به ترکی ترجمه کرده به نام ملای روم شناخته می شده است. وی نقشبندی بوده و به احتمال زیاد خانقاهی هم داشته است. 
این کتاب شامل 988 بیت است و پیش از این چاپ نشده است. تألیف آن پیش از سال 933 بوده است که در آن سال، لامعی کتاب شرف الانسان از رسائل اخوان الصفا ترجمه کرده و ضمن آن از مقتل آل رسول خود یاد کرده است.
مصحح از یک نسخه استفاده کرده که تنها نسخه کامل آن منظومه بوده است. البته نسخ ناقص دیگری هم دارد. سه نسخه از این اثر دارای نگاره های مینیاتوری است که در چاپ حاضر نیامده اما به صورت مستقل ضمن یک کاتولوگ منتشر خواهد شد.
عاشق چلبی در کتاب مشاعر الشعراء گفته است که قاضی بورسا واعظ ملا عرب خواندن مقتل الحسین را که به قول او مختصص اشق ها یعنی شیعیان بود ممنوع کرد. لامعی چلبی، مقتلی از منابع صحیح تدوین و گردآوری کرد و قاضی وقت آشچی زاده حسن چلبی و ملاعرب و سایر علما را جمع کرده و در مسجد جامع بورسا برای آنان خواند.
اسماعیل بلیغ در کتاب خود موسوم به «گلدسته» توضیحی در باره علت ممنون کردن خواندن مقتل توسط قاضی ملاعرب را بیان کرده است:
مروی است که در آن عصر واعظ عرب ترک مراعات ادب کرده و در مجالس و محافل خواندن مقتل حسین اقرب به کفر دانسته بود. لامعی مرحوم سوخته نایره غیرت شده کتاب مذکور را تنمیق نموده و در محضر قاضی شهر آشچی زاده و واعظ مزبور و آقایان و اشراف و جمهور در مسجد جامع بورسا بالای کرسی قرائت نموده و دخال مزبور را شایسته توبیخ و سزاوار تعزیز لسان کرده است.
روشن است که این اقدامات برای جلوگیری از نفوذ صفویان و شیعیان در نواحی بود.
شاعر در بین سروده های خود از واقدی، خواجه محمد پارسا (کتاب فصل الخطاب) ، شواهد النبوه جامی به عنوان منابع خود یاد کرده است.
شاعر دراین کتاب از آراء مختلفی که علمای مختلف در باره لعن یزید گفته اند، بحث کرده است. اما خودش تأکید دارد که باید یزید را لعنت کرد. جالب است که مخالفان اهل بیت را خارجی یا مارقه می نامد. این را به عنوان یک حدیث از رسول الله (ص) نقل کرده است. در این باره هم که گفته اند یزید توبه کرده است گوید که اگر این طور بود، باید وقتی سر امام حسین را آوردند، آنها را می کشت.
کتاب در ده مجلس برای ده روز محرم تنظیم شده است. در پایان بخشی را هم اختصاص به قیام مختار داده است.
به گفته مصحح در ترکی عثمانی، دست کم پنج کتاب شناخته شده است، اما باید بیش از اینها باشد و نیاز به جستجو در منابع خطی است.
کتاب در 160 توسط آقای ارطغرل ارتکین تصحیح و توسط انتشارات کوثر در استانبول در سال 2012 به مناسبت اربعین حسینی منتشر شده است.
 
http://www.khabaronline.ir/detail/292809/weblog/jafarian