یازار: احمد رنجبری حیدرباغی

بو اود سؤنمز
بو اود سؤنمز (تذکره شعرای ترک‌زبان اهل‌بیت) ج 1، تدوین: محمد هادی بیگدلی، چاپ اول: قم، انتشارات نسیم حیات، 1386، 120ص، رقعی.
در این کتاب مؤلف به گردآوری شرح حال و آثار شاعران ترک‌زبان مقیم شهر مقدس قم پرداخته است. در این اثر 30 شاعر مرثیه‌پرداز که عمدتاً از شاعران انجمن‌های «آل یاسین»، «آل طه» و «غزلستان صراف» که در قم مشغول به فعالیت هستند، معرفی شده‌اند. اثر حاضر مزین به مقدمه‌ای در دو صفحه به فارسی از شاعر و محقق برجسته  ادبیات آیینی استاد محمد علی مجاهدی است و پس از آن، مقدمه‌ای در یک صفحه از سوی مؤلف به ترکی آمده.

از نکات قابل توجه این اثر معرفی چند تن از روحانیون شاعر و نیز یادی از زندگی و شعر بانویی شاعره است. همچنین تکرار مقدمه ترکی مؤلف با الفبای لاتین در آخر کتاب که محققان خارجی را سودمند تواند بود.

در تذکره حاضر شاعران به ترتیب حروف الفبا معرفی شده‌اند و به جز چند مورد تصویر شاعران نیز آمده است که یکی از نقاط قوت اثر می‌باشد. از دیگر ویژگی‌های این کتاب نگارش اشعار ترکی بر اساس اصول صحیح نگارشی است.

در اینجا ذکر چند نکته ضروری به نظر می‌رسد:

1. در آغاز این اثر نام شاعر بلند آوازه مرثیه‌سرای آذربایجان، یعنی رضا صراف تبریزی نقش بسته است. ولی شعری که آمده یکی از غزلیات اوست و با توجه به اینکه این مجموعه عهده‌دار معرفی «شعرای ترک‌زبان اهل بیت» است حداقل باید یک نمونه از مراثی صراف نیز در کتاب می‌آمد.

2. در اثر حاضر چند شاعر معرفی شده که ساکن استان قم نیستند. از جمله آنهاست: حاج ولی الله کلامی شاعر نامدار مرثیه‌گوی معاصر، اکبر اسدی «سائق»، سید حمید موسوی و علی بیگدلو.

3. شاعران قدرتمند دیگری هم در عرصه شعر عاشورایی در قم ساکن هستند که در این مجموعه نیامده‌اند و اگر شمار آنان بیشتر از شاعران معرفی شده نباشد کمتر نخواهد بود. اگر گفته شود که اثر حاضر جلد اول مجموعه است و در جلدهای بعدی دیگر شاعران مرثیه‌پرداز معرفی خواهند شد. در جواب گفته می‌شود: مؤلف می‌توانست به همین امر در یک جلد بپردازد؛ زیرا با توجه به تعداد صفحات کتاب (120ص) این کار به صورت کامل تقریبا در حجمی نزدیک 200 صفحه با حذف فضاهای خالی موجود در کتاب امکان پذیر می‌نماید.

4. در آوردن اشعار شاعران تناسب رعایت نشده در برخی موارد چندین شعر در حدود 7 صفحه از یک شاعر آمده این در حالی است در برخی از موارد از شاعری دیگر فقط یک صفحه شعر آمده است.

5. علی رغم نام و طرح کتاب و هدف مؤلف در تذکره حاضر در چند مورد هیچ گونه شعر عاشورایی از شاعر معرفی شده نیامده که این با هدف مؤلف کتاب ناسازگار است.

6. در دو جا از دو شاعر شعری با الفبای لاتین به ترکی آمده است که علاوه بر تداعی تبعیض به نظر می‌رسد که تناسبی با کتاب حاضر ندارد.





برچسب ها : کیتاب نقدی  ,